Thẩm duyệt hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC) là một quy trình pháp lý quan trọng tại Việt Nam, nhằm đảm bảo các công trình xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn an toàn cháy nổ theo Luật PCCC 2025 và các văn bản liên quan như Nghị định 50/2024/NĐ-CP, Quy chuẩn QCVN 06:2022/BXD. Quy trình này áp dụng cho mọi loại công trình, từ nhà máy, tòa nhà cao tầng, chung cư đến trung tâm thương mại, với mục tiêu giảm thiểu rủi ro cháy nổ, bảo vệ tính mạng và tài sản. Một quy trình thẩm duyệt bài bản không chỉ giúp công trình được cấp phép vận hành mà còn đảm bảo hệ thống PCCC hoạt động hiệu quả trong thực tế.
Quá trình thẩm duyệt bắt đầu với việc chuẩn bị hồ sơ thiết kế PCCC. Chủ đầu tư hoặc đơn vị tư vấn thiết kế cần lập hồ sơ theo Thông tư 32/2024/TT-BCA, bao gồm bản vẽ kỹ thuật hệ thống PCCC, thuyết minh thiết kế, danh mục thiết bị và các tài liệu liên quan như giấy phép xây dựng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bản vẽ phải thể hiện rõ vị trí bố trí cảm biến báo cháy, bình chữa cháy, sprinkler, vòi phun và lối thoát hiểm, đảm bảo tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật. Đối với các công trình đặc thù như nhà máy hóa chất hoặc kho hàng, hồ sơ cần bổ sung đánh giá rủi ro cháy nổ để làm rõ các biện pháp phòng ngừa phù hợp. Việc chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng ngay từ đầu giúp giảm thiểu sai sót và tiết kiệm thời gian trong các bước tiếp theo.
Sau khi hoàn thiện, hồ sơ được nộp cho cơ quan Cảnh sát PCCC cấp tỉnh hoặc thành phố trực thuộc trung ương, thông qua Cổng Dịch vụ công trực tuyến hoặc trực tiếp tại trụ sở. Luật PCCC 2025 đã cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính, từ 37 xuống còn 10, giúp đơn giản hóa quy trình nộp hồ sơ. Thời gian xử lý hồ sơ thường kéo dài từ 7 đến 20 ngày làm việc, tùy thuộc vào quy mô công trình. Trong giai đoạn này, cơ quan thẩm duyệt sẽ xem xét tính hợp lệ của hồ sơ, kiểm tra sự phù hợp với quy chuẩn như QCVN 06:2022/BXD và yêu cầu chỉnh sửa nếu cần. Chủ đầu tư nên phối hợp chặt chẽ với đơn vị tư vấn để bổ sung hoặc điều chỉnh hồ sơ kịp thời, tránh kéo dài thời gian thẩm duyệt.
Kiểm tra thực tế tại công trình là bước quan trọng để đánh giá tính khả thi của hệ thống PCCC. Sau khi hồ sơ được chấp thuận, đội kiểm tra của Cảnh sát PCCC sẽ đến hiện trường để thẩm định việc lắp đặt thiết bị, bao gồm cảm biến báo cháy, bình chữa cháy, sprinkler và hệ thống nước. Họ cũng kiểm tra lối thoát hiểm, biển báo, đèn chiếu sáng khẩn cấp và khả năng vận hành của hệ thống. Đối với công trình lớn, quá trình này có thể bao gồm thử nghiệm thực tế, như kích hoạt sprinkler hoặc kiểm tra áp suất vòi phun. Nếu phát hiện sai sót, chủ đầu tư sẽ nhận thông báo khắc phục trong thời hạn nhất định, thường từ 5 đến 15 ngày, theo Nghị định 50/2024/NĐ-CP.
Khi hệ thống PCCC đáp ứng đầy đủ yêu cầu, cơ quan Cảnh sát PCCC sẽ cấp chứng nhận thẩm duyệt, cho phép công trình đưa vào sử dụng. Chứng nhận này là điều kiện bắt buộc để nghiệm thu tổng thể công trình và xin cấp phép vận hành. Tuy nhiên, quá trình thẩm duyệt không dừng lại ở đây. Các công trình cần duy trì bảo trì định kỳ 6 tháng/lần, kiểm tra thiết bị và cập nhật hồ sơ theo quy định. Đối với các công trình xây dựng trước 01/07/2025, Luật PCCC 2025 cung cấp quy định chuyển tiếp, cho phép nâng cấp hệ thống dần dần nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn cơ bản. Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình này giúp công trình không chỉ hợp pháp mà còn sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống cháy nổ.
Để đảm bảo quy trình thẩm duyệt diễn ra suôn sẻ, chủ đầu tư nên làm việc với các đơn vị tư vấn PCCC có kinh nghiệm, đồng thời cập nhật kiến thức về các quy định mới. Một hệ thống PCCC được thẩm duyệt đúng cách không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý mà còn mang lại sự an tâm cho cư dân, nhân viên và ban quản lý công trình.